YARGITAY 4. HUKUK DAIRESI

4. Hukuk Dairesi 2009/12195 E., 2009/12541 K.

4. Hukuk Dairesi 2009/12195 E., 2009/12541 K.
KUSUR SORUMLULUĞUTEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 54 ]
"İçtihat Metni"

Davacı Orman Bakanlığı vekili Avukat C…

… K…

… tarafından, davalı S…

… Y…

… ve U…

… Ö…

… vasisi M…

… B…

…. aleyhine 09/10/2003 gününde verilen dilekçe ile maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 18/06/2009 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili ile davalılar U…

… Ö…

… vasisi M…

… B…

…. taraflarından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacı ile davalılardan U…

… Ö…

…'in aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.

2-Davacının diğer temyiz itirazına gelince; dava, haksız eylem nedeniyle uğranılan maddi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Yerel mahkemece, davalılardan S…

… Y…

… hakkındaki istem kusuru bulunmadığı gerekçesiyle reddedilmiş; diğer davalı U…

… Ö…

… hakkındaki istemin bir bölümü kabul edilmiş; karar, davacı ile davalılardan U…

… Ö…

… tarafından temyiz olunmuştur.

Davacı idareye ait olup davalılardan S…

… Y…

…'in sorumluluğu altında bulunan aracın, diğer davalı U…

… Ö…

… tarafından çalınmak istenmesi sırasında gerçekleşen kaza nedeniyle araç hasara uğramıştır. Davacı idare, aracın onarımı işin yapılan giderlerin zincirleme sorumluluk kuralları uyarınca ödetilmesini istemiştir.

Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davalılardan S…

… Y…

… sorumluluğu altındaki aracı park ettiği; ancak, aracı çalışır durumda bıraktığı anlaşılmaktadır. Adı geçen davacının bu eylemi, onun bölüşük kusurunu oluşturduğundan, ortaya çıkan zararlı sonuç ile bu kusurlu eylem arasında uygun nedensellik bağı bulunmaktadır. Şu durumda, davalılardan S…

… Y…

…'de zarardan sorumlu tutulmalı; ancak, sorumlu tutulacağı tutardan Borçlar Yasası'nın 43. maddesi gereğince hak ve adalete (hakkaniyete) uygun bir indirim yapılıp yapılamayacağı değerlendirilerek zarar kapsamı belirlenmelidir.

Yerel mahkemece açıklanan yönler gözetilmeyerek, yerinde olmayan gerekçeyle, davalılardan S…

… Y…

… hakkındaki istemin tümden reddedilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.

3-Davalılardan U…

… Ö…

…'in diğer temyiz itirazına gelince; adı geçen davalının "kronik şizofreni" tanısı ile kısıtlanmasına karar verilerek kendisine bir vasi atandığı anlaşılmaktadır. Diğer yandan, yargılama aşamasında bu davalının dava konusu tazminatı ödeme gücü bulunmadığı da ileri sürülmüştür.

Kural olarak, haksız eylem nedeniyle verilen zararlardan sorumluluk kusura dayanır. Kusur sorumluluğu için de Medeni Yasa'nın 13. maddesinde belirtilen ayırt etme gücünün varlığı gerekli ve yeterli koşuldur. Diğer yandan, aynı Yasa'nın 15. maddesi gereğince yasada gösterilen ayrık durumların varlığı durumunda, ayırt etme gücü bulunmayanlar da haksız eylemleri nedeniyle verdikleri zararlardan sorumlu tutulabilirler. Bu ayrıksı durumlardan birisi de Borçlar Yasası'nın 54/1. maddesinde düzenlenmiş bulunan hak ve adalete dayalı nesnel (objektif) sorumluluktur.

Bu düzenleme ile yargıca, her olayı çevreleyen koşullar gözetilmek suretiyle, geniş bir takdir yetkisi verilmiştir. Bu bağlamda, ayırt etme gücü bulunmayanın eyleminin doğurduğu özel tehlike, nesnel ölçüler içinde ona yüklenebilecek bir kusurun varlığı, eylemin gerçekleştiği sıradaki öznel (sübjektif) durumu ve zarara uğrayana yönelik tutumu ile tarafların ekonomik ve sosyal varlıklarının göz önünde tutulması gerekir. Özellikle, haksız eylemde bulunanın sorumluluğunun onun yönünden rahatlıkla katlanılabilir; zarara uğrayan yönünden de hissedilebilir ölçüde ekonomik sonuçlar doğurması durumunda, ayırt etme gücü bulunmayanın sorumlu tutulması benimsenebilir.

Yerel mahkemece açıklanan yönler gözetilerek, Borçlar Yasası'nın 54/1. maddesi gereğince, zararın tümünün veya bir bölümünün davalılardan U…

… Ö…

…'den alınması gerekip gerekmediğinin tartışılmamış olması doğru olmadığından karar bu nedenle de bozulmalıdır.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda (2) sayılı bentte gösterilen nedenlerle davacı yararına; (3) sayılı bentte gösterilen nedenlerle davalılardan U…

… Ö…

… yararına BOZULMASINA; davacı ile davalılardan U…

… Ö…

…'in öteki temyiz itirazlarının ilk bentteki nedenlerle reddine ve temyiz eden taraflardan peşin alınan harçların istekleri halinde geri verilmesine 09/11/2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.