YARGITAY 14. HUKUK DAIRESI

14. Hukuk Dairesi 2008/1826 E., 2008/3216 K.

14. Hukuk Dairesi 2008/1826 E., 2008/3216 K.
GÖREVİNTİFA HAKKI

4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 794 ]
4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 808 ]
4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 810 ]
1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 8 ]
"İçtihat Metni"

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 12.09.2005 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkı nedeniyle kayyum tayini veya teminat yatırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 24.06.2003 günlü hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne, duruşma isteminin değerden reddine karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Davacılar, 868 parsel sayılı taşınmazın çıplak mülkiyetinin kendilerine ait olduğunu, intifa hakkı sahibi davalının taşınmazı özensiz, ihmalkar, kötü ve hukuka aykırı surette kullanarak harabeye dönüştürdüğünü, bu nedenle taşınmazın kayyuma tevdii, bu talep kabul edilmediği takdirde davalının güvence göstermesine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, intifa hakkına konu taşınmaz ve taşınmazdaki hasarın giderilmesi için gereken meblağ tutarı nazara alınarak mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir.

Hükmü davacılar vekili temyiz etmiştir.

Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 810. maddesi uyarınca intifa hakkı sahibinin zilyetliğinin kaldırılması ve taşınmazın kayyuma tevdii, kademeli olarak da 808. madde gereğince güvence gösterilmesi ve güvencenin davacılara ödenmesi isteğine ilişkindir.

Bilindiği gibi intifa hakkı; başkasına ait bir eşya, hak veya mal varlığı üzerinde belirli bir kişiye tam yararlanma imkanı sağlayan bir irtifak türüdür (TMK m. 794).

İntifa hakkı sahibinin hakkın konusu maldan tam olarak yararlanma yetkisi, eşyanın intifam amacına uygun olarak fiilen kullanılması olanağını sağlar. Bu hak kullanılırken malın özdeğere zararlı olabilecek tarzda kullanımı söz konusu olamayacağı gibi, eşyada önemli değişiklikler yapılamayacak ve ayrıca da, eşyanın özgülendigi ekonomik amacı malike önemli derecede zarar verecek biçimde değiştirilemeyecektir. Örneğin, ekonomik amacı aynı olsa bile intifa konusu binayı tadilatla iki daire haline olanağı söz konusu olamayacaktır.

Hak sahibinin taşınmaza zarar veren veya özgülendiği amacı değiştirecek nitelikteki kullanımı halinde, çıplak mülkiyet sahibinin hakları da Türk Medeni Kanunu'nun 808 ve 810. maddelerinde getirilen düzenlemeler ile korunmuştur. Bu gibi durumlarda hakkın tehlikeye düştüğünü ispat eden malik, 808. madde uyarınca güvence isteyebileceği gibi, 810. madde hükmünce de intifa hakkı sahibinin kendisine tanınan uygun sürede güvence göstermemesi veya hakkın konusu olan malı malikin itiraz etmesine rağmen hukuka aykırı şekilde kullanmaya devam etmesi hallerinde, sulh hakiminden intifa hakkı sahibinin zilyetliğini kaldırarak hakkın konusunu atayacağı bir kayyuma tevdi etmesini talep edebilir. Görüldüğü gibi çıplak mülkiyet sahibi hukuki korumasını talep mercii Sulh Hukuk Mahkemesidir.

Eldeki davada da, davacılar taşınmazın bakımsızlık ve hor kullanım nedeniyle harabeye döndüğünü ileri sürmüş, davalının ihtara rağmen taşınmazda gerekli tadilatı yapmadığını belirtmişler ve bu nedenlerle de intifa hakkı sahibinin zilyetliğinin kaldırılarak taşınmazın kayyuma tevdii talebinde bulunmuşlardır. Talebin dayanağı olan yukarıda sözü edilen 810. madde hükmü taşınmazın kayyuma tevdii, ancak Sulh Hukuk Mahkemesinde incelenerek sonuçlandırılabilir. Hal böyle olunca; mahkemenin işin esasına girerek sonucuna göre bir karar vermesi gerekirken, yazılı nedenlerle görevsizlik kararı verilmesi doğru olmamıştır. Karar bozulmalıdır.

Sonuç: Yukarıda yazılı nedenlerle, davacılar vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüne, usul ve yasaya aykırı hükmün (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 13.03.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.