DANIŞTAY 4. DAIRE

Danıştay 4. Daire Başkanlığı         2016/14577 E.  ,  2021/1528 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/14577
Karar No : 2021/1528

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : ... Mirasçıları
1- ...
2- ...
3- ...
VEKİLİ : Av. ...
2- ... Vergi Dairesi Başkanlığı
(... Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek taraflarca aleyhlerine olan hüküm fıkralarının bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, sahte fatura kullandığından bahisle tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle vergi ziyaı cezalı olarak re'sen tarh edilen 2010/12 dönemi katma değer vergisi ile 213 sayılı Kanunun 353/1. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; ilgili dönemde davacının fatura aldığı Başkent Vergi Dairesi mükellefi ... Yapı Malz. İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti hakkında düzenlenen vergi tekniği raporunda yer verilen tespitlerin ve dosyadaki bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden, yoklamalarda işçi, emtia, depo ve araçların mevcut olmadığı, vergilerin ödenmediği, gerçek bir mal hareketinin bulunmadığı, defter ve belge isteme yazılarının adresin kapalı veya adreste tanınmıyor olmaları gibi nedenlerle tebliğ edilemediği Ba-Bs formları arasında çok büyük uyumsuzluklar bulunduğu, mükellef şirket müdürünün, hakkında "sahte belge düzenlediğine ilişkin" rapor düzenlenen başka bir şirketin de % 90 hissedarı olduğu ve bu şirketle ticari ilişki kurularak fatura düzenlendiği hususları göz önünde bulundurulduğunda, düzenlenen faturaların gerçek mal teslimi ve hizmet ifası içermeyen sahte faturalar olduğu dolayısıyla yapılan cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık görülmediği, tekerrüre esas alınan cezanın 13/10/2009 tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından, kesinleşmeyi (2009 yılını) takip eden yılın başından itibaren beş yıl içinde, 2010 yılı için kesilen vergi ziyaı cezası nedeniyle tekerrür hükümlerinin uygulanmasında da hukuka aykırılık bulunmadığı, olayda yasal koşulları gerçekleşmediğinden kesilen özel usulsüzlük cezasında ise hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDEN DAVACININ İDDİALARI : Eksik inceleme ve yetersiz tespitlerle tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen cezalarda hukuka uygunluk bulunmadığı belirtilerek redde ilişkin karar kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TEMYİZ EDEN DAVALININ İDDİALARI : Düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatlarda ve kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı iddia edilerek kabule ilişkin karar kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVACININ SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

DAVALININ SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davacı mirasçılarının temyiz isteminin kısmen kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının tekerrür hükümleri uygulanarak kesilen vergi ziyaı cezası kısmına ilişkin hüküm fıkralarının bozulması, diğer hüküm fıkralarının ise onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE : Davacı ile davalı idare tarafından temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar, temyize konu kararın, ... Yapı Malz. İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan faturalara isabet eden katma değer vergileri kısmı ile özel usulsüzlük cezasına ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirir nitelikte kısmı ile özel usulsüzlük cezasına ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.
Davacı mirasçıların, söz konusu faturalar nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezalarına ilişkin hüküm fıkrasına yönelik temyiz istemine gelince;
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 12. maddesinde ölüm halinde mükellefin ödevlerinin mirası reddetmeyen mirasçılara geçeceği kurala bağlanmış, aynı Kanunu'nun 331.maddesinde vergi hükümlerine aykırı hareket edenlerin, bu kitapta yazılı vergi cezaları ve diğer cezalarla cezalandırılacağı belirtilmiş, 341. maddesinde vergi ziyaının mükellefin vergi ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi nedeniyle verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuku olduğunu ifade ettiği belirtilerek gerçeğe aykırı beyanlar ile veya sair suretle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet verilmesinin de vergi ziyaı hükmünde olduğu, maddede belirtilen hallerde verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamlanması veyahut haksız iadenin geri alınmasının ceza uygulanmasına mani teşkil etmeyeceği hükme bağlanmıştır. Kanunun 344. maddesinde de; 314. maddede yazılı hallerde vergi ziyaına sebebiyet verildiği takdirde mükellef ve sorumlu hakkında; ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında, vergi ziyaına 359. maddede yazılı fillerle sebebiyet verilmesi halinde ise üç katı, bu fiillere iştirak edenlere ise bir katı uygulanacağı kuralına yer verilmiştir.
Diğer taraftan Anayasanın "Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar" başlıklı 38/7. maddesinde düzenlenen, "cezaların şahsiliği" ilkesi, herkesin kendi fiilinden sorumlu tutulması, cezanın yalnız, suçu işleyenler ile suça iştirak edenlere verilmesi, hiç kimsenin işlemediği veya başka bir kişi tarafından gerçekleştirilen bir suçtan dolayı sorumlu tutulamayacağını ifade etmektedir. Keza Türk Ceza Kanunu'nun 20. maddesinde de aynı prensibe yer verilmiş, kimsenin başkasının fiilinden sorumlu tutulamayacağı ifade edilmiştir.
Belirtilen hükümlerin vergi suç ve cezaları yönünde de temel prensipler olduğundan söz konusu hükümlerin birlikte değerlendirilmesi zorunludur. Bu itibarla, vergi suçu, verginin mükellefi veya sorumlusu ya da bunlarla hukuki ilişkide bulunan üçüncü kişilerce vergi kanunlarında tanımı yapılan ve genellikle kamu maliyesinin gelir kaybına yol açan, vergi kanunlarında düzenlenen yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi ile meydana gelen fiillerdir. Ceza ise, kanunda düzenlenen suç teşkil eden fiili gerçekleştiren kişilere uygulanacak olan ve nev'i, süresi ve miktarları, dolayısıyla çerçevesi kanunla belirlenen yaptırımlardır. Ayrıca suç ile hukuki yaptırımı olan cezanın muhatabının da bu bağlamda, kanunda suç olarak tanımlanan fiili gerçekleştiren kişi olması zorunludur. Dolayısıyla hiç kimsenin işlemediği bir suçtan veya mirasçılık bağı olsa bile başkasının işlediği suçtan dolayı sorumlu tutulamayacağı açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının 02/12/2019 tarihinde vefat ettiği, bu aşamada mirasçılık belgesine istinaden mirasçılarının davayı takibe devam ettiği görülen davada, cezaların şahsiliği ilkesinin vergi hukukunda tezahürü olarak vergi ziyaı cezası ve tekerrür uygulanarak arttırılan kısmından ölen mükelleflerin mirasçılarının sorumlu tutulamayacağı açık olduğundan mahkeme kararının tekerrür uygulamalı vergi ziyaı cezasının reddine ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kısmen reddine, kısmen kabulüne, davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının, ... Yapı Malz. İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan faturalara isabet eden katma değer vergileri kısmı ile özel usulsüzlük cezasına ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Mahkeme kararının tekerrür hükümleri uygulanarak arttırılan vergi ziyaı cezalarına ilişkin kısmının BOZULMASINA,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca, davacı aleyhine onanan tutar üzerinden binde 9,10 oranında ve ... TL den az olmamak üzere hesaplanacak nispi karar harcından, varsa evvelce ödenen harcın mahsubundan sonra kalan harç tutarının temyiz eden davacıdan alınmasına,
5. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 09/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.