DANIŞTAY 10. DAIRE

Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2019/4882 E.  ,  2021/1279 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2019/4882
Karar No: 2021/1279

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Apartmanı Adına Yönetici …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, … tarih ve … sayılı sosyal güvenlik denetmeni raporuna istinaden ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca 142.134,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına yönelik … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü … Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; …'e Eylül 2008 tarihinden itibaren tespitin yapıldığı Nisan 2015 tarihine kadar kapıcı dairesinde ikamet ettirilerek davacı … Apartmanı’nda kapıcılık hizmeti verdirildiği, adı geçen çalışanla kira karşılığı sözleşme yapılarak gördürüldüğü belirtilen temizlik işlerine ilişkin kira kontratının 5510 sayılı Yasada öngörülen yükümlülüklerden kaçınmak amacıyla düzenlenmiş olmasının açık olması karşısında, … adlı çalışana ilişkin 2008/Eylül - 2015/Nisan dönemine ilişkin asıl nitelikteki sigortalı aylık prim ve hizmet belgelerinin ve işten ayrılış bildirgesinin yasal süresi içinde kuruma verilmemesi nedeniyle 5510 sayılı Yasanın 102. maddesi uyarınca davacı apartman yönetimi adına 142.134,00 TL para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, dava reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, …'in apartmanda hiç bir zaman iş yasasına göre çalışmadığı, adı geçen tarafından apartman aleyhine açılmış bir sigortalılık tespit davasının bulunmadığı, …'in kira ödeyemediği için kira bedeli karşılığında haftanın bir günü yaklaşık olarak 2 saat kadar sadece apartmanın merdivenini sildiği, başka bir hizmetinin olmadığı, buna ilişkin ... İş Mahkemesinin E:… sayılı dosyasının bulunduğu, …'in eyleminin hiç bir şekilde işçi statüsü kavramında düşünülemeyeceği, zira davaya konu edilen eylemi gerçekleştiren kişinin zaten başka bir iş yerinde çalışmakta olduğu; davalı kurumun, iptal davasına konu olan sigortasız işçi çalıştırma tutanağını ve tespitini, yasalara, içtihatlara ve oluşa aykırı olarak düzenlediği, komşu apartmanlardan ve civardaki evlerin sakinlerinin bilgi ve görgüsüne başvuru yapmadan, tutanakta adı geçenlerin vermiş oldukları beyanları okumalarına izin vermeden yanlı olarak düzenlediği, bu konuda yapılan itirazların Mahkemece dikkate alınmadığı; kararda, yapılan kira sözleşmesi ile hile amacı güdüldüğünden bahsedilmesinin yanlı olduğu, davalı kuruma yapılan itirazlar sonucu birden fazla borç çıkartıldığı ve buna ilişkin ... İş Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında görülen davanın derdest olduğu, Mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, …'in 2008/ Eylül- 2015/Nisan dönemine ilişkin sigortalı aylık prim ve hizmet belgelerinin ve işten ayrılış bildirgesinin yasal süresi içinde kuruma verilmemesi nedeniyle 5510 sayılı Yasanın 102. maddesi uyarınca davacı apartman yönetimi adına 142.134,00TL idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, …'in 16/01/2008 ila 21/04/2015 tarihleri arasında davacı apartman yönetiminin davaya konu iş yerinde fiilen çalıştığının tespit edildiği, Mahkeme kararının onanmasına karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, … tarih ve … sayılı sosyal güvenlik denetmeni raporuna istinaden ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca 142.134,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına yönelik … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü … Sosyal Güvenlik Merkezinin ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Kanun’un dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde; işverenlerin bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tabi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalıların, a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, ait olduğu ayı takip eden ayın yirmi beşinci gününün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlü oldukları belirlenmiş, aynı Kanunu’nun 102 nci maddesinin 1 inci fıkrasının c bendinde ise; “6 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usȗlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;1) Belgenin asıl olması halinde aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin beşte biri tutarında, 2) Belgenin ek olması halinde, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında, 3) Ek belgenin 86 ncı maddenin beşinci fıkrasına istinaden Kurumca re’sen düzenlenmesi durumunda, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin yarısı tutarında, 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında, idari para cezası uygulanır.'' hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkeme kararının; dava konusu işlemin, 2008/Ekim ila 2015/Nisan aylarına ait asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin 5510 sayılı Kanunun 86 ıncı maddesinin uygulanmasına ilişkin Tebliğ'de belirtilen süre içinde Kuruma verilmemesi ile sigortalı işten ayrılış bildirgesinin 5510 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen 10 günlük süre içinde verilmemesi nedeniyle uygulanan 140.857,00 TL'lik idari para cezasına ilişkin kısmı bakımından incelenmesi:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın belirtilen kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Mahkeme kararının; dava konusu işlemin, 2008/Eylül ayına ait asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanunun 86 ıncı maddesinin uygulanmasına ilişkin Tebliğ'de belirtilen süre içinde Kuruma verilmemesi nedeniyle uygulanan 1.277,00 TL'lik idari para cezası kısmı bakımından incelenmesi:
Dosyanın incelenmesinden, 2008/09. aya ilişkin olarak da asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinin 5510 sayılı Kanun'un 86. maddesinin uygulanmasına ilişkin Tebliğ'de belirtilen süre içinde Kuruma verilmemesi nedeniyle dava konusu edilen işlemle idari para cezası uygulanmışsa da, 06/08/2003 ila 30/09/2008 tarihleri arasında işlenen fiillerden dolayı uygulanacak idari para cezalarında tahakkuk zamanaşımı süresinin 506 sayılı Kanun'un 4958 sayılı Kanun'la değişik 140. maddesi uyarınca beş yıl olduğu, idari para cezalarının ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk ettiği gözönünde tutulduğunda, 2008/09. aya ilişkin idari para cezası hesabının da yapıldığı dava konusu … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü … Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve … sayılı işleminin … Sosyal Güvenlik Merkezi İdari Para Cezası İtiraz Komisyonu karar tutanağından davacıya 03/12/2015 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmakla, dava konusu … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü … Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve … sayılı işlemiyle tesis edilen 142.134,00 TL idari para cezasının, 2008/Eylül ayı asıl nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinin süresinde kuruma verilmemesi nedeniyle hesaplanan 1.277,00 TL'lik kısmının zamanaşımına uğradığı sonucuna varıldığından, işlemin bu kısmı bakımından davanın reddi yönünde verilen Mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Davanın reddine ilişkin ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; dava konusu … TL idari para cezasına ilişkin işlemin … TL'lik kısmı bakımından BOZULMASINA, …TL'lik kısmı bakımından ONANMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.