DANIŞTAY 10. DAIRE

Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2019/4858 E.  ,  2021/1418 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2019/4858
Karar No: 2021/1418

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Apartman Yöneticiliği Adına Yönetici …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın reddi yolundaki kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı apartman yönetimi tarafından, bir işçiye ait 2 işe giriş ve 2 işten ayrılış bildirgeleri ile 2011/09, 10, 11, 12, 2012/01-12, 2013/01-06, 2014/06-11 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 58.365,00 TL idari para cezası ile tecziyesine ilişkin … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü … Sosyal Güvenlik Merkezinin 01/04/2015 tarih ve 5.151.167 sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı işyerinde sigortasız işçi çalıştırıldığı iddiasına yönelik olarak denetim yapıldığı, denetim tarihi itibariyle ...'nün çalışırken tespit edildiği, bu kişinin apartman temizliği, bahçe ve havuz bakımı gibi işlerde çalıştırıldığı, bunun mukabilinde kira ödemesi yapmadığı, apartman yönetiminin 20/08/2011 ve 26/06/2012 tarihli kararları ile de anılan kişinin site temizliği, bahçe ve havuz bakımı konularında görevlendirildiği anlaşılmakta olup sigortasız işçi çalıştırıldığının sabit olduğu sonucuna varıldığından davacı apartman yönetiminin kanunda öngörülen idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, şikayetçi …'in başka işyerlerinde çalıştığı ve bu işyerlerinde sigorta kaydının bulunduğu, denetim raporunun tek taraflı ve subjektif olduğu, ekonomik durumunun kötü olması nedeniyle kapıcı dairesinde oturmasına müsaade edildiği, çok az bir süre apartmanda görev yaptığı, çalışma döneminden sonraki sürelerde kapıcı dairesini işgal ettiği ve elektirik su paralarını ortak giderden ödettiği, denetmen raporunun mahkeme ilamı yerine ikame edildiği, idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kısmen onanması, kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı apartman yöneticiliğinde kayıtdışı çalışan olduğu yolunda yapılan ihbar üzerine Sosyal Güvenlik Denetmeni tarafından 24/11/2014 tarihinde fiili denetim yapıldığı, denetim sonucu hazırlanan … tarih ve …. sayılı durum tespit raporuyla, iki işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile 2011/09, 10, 11, 12, 2012/01-12, 2013/01-06, 2014/06-11 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinin tespit edildiğinden bahisle davacının 58.365,00 TL idari para cezası ile cezalandırıldığı, bu işleme yapılan itirazın reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 8. maddesinde; "İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü, 9. maddesinin 3. fıkrasında; "birinci fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerine göre sigortalılığı sona erenlerin durumları işverenleri tarafından, (b) bendinde belirtilen şekillerde sona erenlerin durumlarının ise kendileri ve sözü edilen bentte belirtilen faaliyetin sona erme halinin bildirildiği kuruluşlar veya vergi daireleri tarafından, en geç on gün içinde Kuruma bildirilir." hükmü, 102. maddesinin 1. fıkrasının "a/2" bendinde; "8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmü, "j" bendinde ise; "9'uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanunun geçici 20'nci maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimi, süresi içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkeme kararının dava konusu işlemin aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine dair kısmının incelenmesi:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın dava konusu işlemin 2011/09, 10, 11, 12, 2012/01-12, 2013/01-06, 2014/06-11 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle uygulanan para cezasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine dair kısmı usul ve hukuka uygun olup, davacının temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Mahkeme kararının dava konusu işlemin işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısımları yönünden davanın reddine dair kısmının incelenmesi:
5510 sayılı Kanun hükümlerine göre ceza verilebilmesi için cezaya esas alınan fiil ve olayların somut, kesin ve hiçbir duraksamaya yer vermeyecek şekilde davalı idarece tespiti gerekli ve zorunludur. Bu tespitler çalışanların şikayet ve itirazlarına, işverene ait kayıt ve defterlere, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının işlemlerine bakılarak yapılabilecek ve aksi sabit oluncaya kadar bu tespitlere itibar edilecektir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı apartman yönetimi tarafından daha önceki bir tarihte şikayetçi …'in işe giriş bildirgesinin ve 22/09/2011 tarihi itibariyle işten ayrılış bildirgesinin verildiği, sosyal güvenlik denetmeni tarafından apartman defterinde bulunan 20/08/2011 tarihli karar uyarınca …'in 20/08/2011 tarihinde ve şikayet tarihi olan 12/06/2014 tarihinde çalıştığının, bu tarihler baz alınarak işe giriş bildirgelerinin verilmemesi nedeniyle idari para cezası uygulanması gerektiği kanaatinin rapor edildiği görülmektedir.
Bu durumda, …'in 20/08/2011 tarihi itibariyle işe giriş bildirgesinin bulunduğu, 22/09/2011 tarihi itibariyle işten ayrılış bildirgesi verilmiş ise gerek şikayetçi beyanı gerekse de apartman kayıtları uyarınca işten ayrılış bildirgesinin usule aykırı verildiği, çalışmanın devam ettiği, şikayetçinin işten ayrılarak 20/08/2011 ve 12/06/2014 tarihlerinde yeniden işe girdiğinin somut bir şekilde ispatlanamadığı görüldüğünden dava konusu işlemin bu kısmının iptaline karar verilmesi gerekirken, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan, sosyal güvenlik denetmeni tarafından işten ayrılış bildirgesi yönünden idari para cezası uygulanmasının önerilmediği, dava konusu işlemde ise 26/06/2013 ve 24/11/2014 tarihleri baz alınarak işten ayrılış bildirgesinin süresinde verilmediğinden bahisle iki ayrı idari para cezası verildiği anlaşılmaktadır.
Davacı iş yerinde çalıştığı tespit edilen …'in 26/06/2013 ve 24/11/2014 tarihlerinde işten ayrıldığına dair herhangi bir bilgi, belge ya da ifade bulunmadığından dava konusu işlemin bu kısmının iptaline karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda verilen kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne,
2. Davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının, dava konusu işlemin işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısımları yönünden BOZULMASINA,
3. Davacının temyiz isteminin kısmen reddine, temyize konu Mahkeme kararının, dava konusu işlemin aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden ONANMASINA,
4. Bozulan kısımlar hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.