DANIŞTAY 10. DAIRE

Danıştay 10. Daire Başkanlığı         2018/2679 E.  ,  2020/5299 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/2679
Karar No : 2020/5299

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ...
2- …
3- …
VEKİLLERİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
2- …
VEKİLLERİ : Av. …
İSTEMLERİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ….. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…., K:…. sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar yakını ….'nın Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Etimesgut Polis Merkezi Amirliğinde yakalama işlemi sonrasında nezarethanede bulunduğu sırada kendisini asmak suretiyle intihar etmesi sonucu meydana gelen ölüm olayında davalı idarelerin hizmet kusurunun bulunduğundan bahisle eş …. için 75.000,00 TL (miktar artırım dilekçesiyle artırılarak 173.113,90 TL) maddi tazminat ve 75.000,00 TL manevi tazminat, çocuğu .. için 40.000,00 TL manevi, kardeşi …n için 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerce ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; firari olan ve "Borçlunun Ödeme Şartlarını İhlali" suçundan aranan müteveffa …'nın 13/06/2015 tarihli ihbar sonucu devriye görevi yapan kolluk görevlilerince yakalanarak Etimesgut Polis Merkezi Amirliğinde nezarethaneye alındığı, nezarethanede bulunduğu sırada nezarethanede bulunan battaniyeyi sökerek elde ettiği battaniye parçası ile tavandaki telden faydalanmak suretiyle kendini asarak ölmesi neticesinde … Cumhuriyet Başsavcılığının …. Srş. Numaralı dosyasında davacıların tazminat isteminin kaynağı olan olayla ilgili yapılan bilirkişi incelemesinde nezarethanenin güvenlik standartlarına uygunluğunu sağlamayan ve kamera sisteminin nezarethanenin tamamını net olarak gösterecek şekilde kurulmaması nedeniyle idarenin asli, ….'yı izleme ve kontrol görevinde yeterli özen ve dikkatin gösterilmemesi nedeniyle nezarethanede bulunan nezarethane sorumlusu kolluk görevlisi …'un tali kusurlu olduğunun değerlendirildiği, bu bilirkişi raporu esas alınarak … Asliye Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında "görevi kötüye kullanma" suçundan … hakkında ceza davası açıldığının görüldüğü, … Cumhuriyet Başsavcılığının … Srş. Numaralı dosyasında alınan bilirkişi raporunun kusur değerlendirmesi açısından hükme esas alınabilecek nitelikte bulunduğu ve bir polis merkezi nezarethanesinde bulunan kişilerin sağlıklarından ve can güvenliklerinden sorumlu olan davalı idarelerin nezarethane koşullarının sağlıklı bir şekilde sağlanmaması, polis merkezinin dış bölümünü görüntüleyen kamera sisteminin daha net olmasına karşın nezarethane içerisini gösteren kamera sisteminin açısının dar olması, kör noktalar olması ve netliğinin yetersiz olması, yaklaşık 41 dakika boyunca …'nın kameranın görüntü alanında olmamasına rağmen nezarethane sorumlusunca kontrol edilmemesi suretiyle idarenin ihmalinin bulunduğu ve müteveffanın ölümünde kusurlu olduğu görüldüğünden, hizmetin gereği gibi işlememesi nedeniyle davalı İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün hizmet kusurunun bulunduğu, bunun yanında kişide intihar iradesinin oluşumunda idare ve idare ajanlarının etkisinin bulunmaması ve bu iradenin kişinin kendi yalın veya idare dışında şahısların etkisiyle oluşmuş olması nedeniyle olayda müterafik kusurun bulunduğu sonucuna varıldığı, bu nedenle; davalı idarenin nezarethane içini gösteren kamera düzeneğinin kontrole yeter ve uygun şekilde takılmaması, güvenlik görevlisince nezarethane içerisinin uygun zaman aralığında kontrol edilmemesi suretiyle davacı yakınları müteveffanın ise kendisine kanunlara uygun şekilde verilen korunma amaçlı battaniyeyi sökmek suretiyle ası aleti haline getirerek intiharı gerçekleştirdiği dolayısıyla asli kusurun davacılar müteveffasına ait olduğu, davalı idarenin ise olayda ikincil derecede daha hafif kusurunun bulunduğu değerlendirilerek davacı …'nın bilirkişi raporu uyarınca tespit edilen yoksun kaldığı destek miktarı olan 173.113,90 TL'ye müterafik kusur nedeniyle takdiren 3/4 oranında indirim yapılarak 43.278,47 TL maddi tazminat ödenmesi gerektiği, hizmet kusurunun ağırlığı ve hukuka aykırılığın derecesi, olayda davacılar tarafından duyulan elem ve ızdırabın şiddeti de dikkate alındığında, takdiren davacı … lehine 20.000,00 TL manevi tazminatın, … lehine 20.000,00 TL manevi tazminatın ve … lehine 5.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesi gerektiği sonucuna varılarak, maddi ve manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü kısmen reddi ile kabul edilen kısmın idareye başvuru tarihinden (27/07/2015) itibaren işleyecek yasal faiziyle davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurularına konu …. İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usûle uygun olduğu, taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine, karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacılar tarafından, müterafik kusur indiriminin haksız ve yüksek olduğu, davalı idarenin nezarethanenin koşullarını mevzuata uygun olarak tesis etmediği, manevi tazminatın yaşanan üzüntü ve ızdırap dikkate alındığında az takdir edildiği ve vekalet ücretinin Anayasa Mahkemesi kararlarına aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı idareler tarafından; davaya konu olayda hizmet kusuru bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği, destekten yoksun kalma tazminatı ile manevi tazminatın yüksek takdir edildiği ve manevi tazminata faiz uygulanmaması gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmakta olup, davacılar tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile sadece davacı … yönünden İYUK'un 26. maddesinin uygulanmasını teminen kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, tetkik hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

A- Temyiz istemine konu Mahkeme kararının, … ve … yönünden verilen davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısmının incelenmesi;

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın … yönünden verilen davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısımları usul ve hukuka uygun olup, tarafların dilekçelerinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

B- Temyiz istemine konu Mahkeme kararının, … yönünden verilen davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine kararına ilişkin kısmının incelenmesi;

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava, …'nın Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Etimesgut Polis Merkezi Amirliğinde yakalama işlemi sonrasında nezarethanede bulunduğu sırada kendisini asmak suretiyle intihar etmesi sonucu meydana gelen ölüm olayında davalı idarelerin hizmet kusurunun bulunduğundan bahisle eş …için 75.000,00 TL (miktar artırım dilekçesiyle artırılarak 173.113,90 TL) maddi tazminat ve 75.000,00 TL manevi tazminat, çocuğu …. için 40.000,00 TL manevi, kardeşi … için 20.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerce tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun ''Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik'' başlığını taşıyan 26. maddesinde; dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verileceği, yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçelerin iptal edileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, UYAP'ta yapılan araştırmadan ve MERNİS'ten alınan nüfus kayıt örneğinden davacı …'ın 28/05/2018 tarihinde vefat ettiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda yer verilen 2577 sayılı Kanun'un 26. maddesi uyarınca anılan davacı yönünden usul kuralları takip edilerek, yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin ve davacılardan ….'nın temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu …. Bölge İdare Mahkemesi ….. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararının davalı idarelerin istinaf başvurusunun reddi ile davacılardan … ve ….'nın istinaf başvurularının reddine ilişkin kısımlarının idareler yönünden oy çokluğu, davacılar yönünden oy birliğiyle ONANMASINA, …. yönünden ise 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanun'un 26. maddesinin uygulanmasını teminen oy birliğiyle BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 24/11/2020 tarihinde karar verildi.

(X)_KARŞI OY :
Usul yönünden: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesinde, dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar, gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar, dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verileceği, yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçelerin iptal edileceği, dosyanın işlemden kaldırılmasına dair kararların diğer tarafa tebliğ edileceği kurala bağlanmıştır.
UYAP kayıtlarının incelenmesinden, davacılardan ….'ın, mahkeme kararının temyizen incelenmesi aşamasında, 28/05/2018 tarihinde vefat ettiği anlaşıldığından, yukarıda anılan Kanun hükmü uyarınca varsa davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar dosyanın işlemden kaldırılması gerektiği kuşkusuz ise de, temyiz incelemesine konu dosyanın tekemmülü sağlandıktan, dolayısıyla dosya temyiz incelemesi yapılabilecek hale geldikten sonra davacılardan …'ın vefat ettiği, diğer yandan dosya işlemden kaldırıldıktan sonra varsa davayı takip hakları kendisine geçenin dosyanın işleme konulması talebiyle başvurması halinde yargılama safahatının geriye götürülmeyip kaldığı yerden devamının sağlanması, yargılama süresinin gereksiz uzatılmaması ve usul ekonomisi yönlerinden adil yargılanma hakkına daha uygun düşeceğinden Dairemizce bu aşamada temyiz incelemesi yapılarak gerekli olan kararın verilmesi ve davacı yönünden de 2577 sayılı Kanun'un 26. maddesi hükümlerinin temyiz kararından sonraki safahata yönelik olarak uygulanmak üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Dava Dairesine gönderilmesine karar verilmesi gerektiği oyuyla temyize konu Mahkeme kararının salt davacının ölümü nedeniyle bozulması yönündeki çoğunluk kararına katılmıyorum.
Esas Yönünden ise; Davanın, …. Etimesgut Polis Merkezi Amirliğinde yakalama işlemi sonrasında nezarethanede bulunduğu sırada kendisini asmak suretiyle intihar etmesi sonucu meydana gelen ölüm olayı nedeniyle davalı idarelerin hizmet kusurunun bulunduğundan bahisle müteveffa yakınlarının maddi ve manevi tazminat istemlerinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Müteveffanın, nezarethaneye giriş yaptığı saat 18:11 sıralarından itibaren kameralarla ve görevli polis tarafından gözlemlendiği sadece 19:34 ila 20:15 saatleri arasındaki kısa bir zaman diliminde görülemediği ve olayın da bu zaman diliminde meydana geldiği öte yandan müteveffanın nezarethanede bulunan battaniyeyi sökerek ası aleti haline getirerek ve tavandaki teli kullanarak eylemi gerçekleştirdiği, dolayısıyla olayın tamamen ölenin eylem ve iradesiyle ortaya çıktığı, bunun ise ölüm olayı ile idarenin eylemleri arasında illiyet bağı kurulmasını engellediği dikkate alındığında, idarenin tazmin sorumluluğundan söz etmek mümkün olmadığından davalı idarelerin temyiz istemlerinin kabulü ile temyize konu kararın davalı idarelerin istinaf başvurularının reddi yönündeki kısmının bozulması gerektiği görüşüyle Daire kararına katılmıyorum.